Αρχική | Άρθρα | Η οικονομία πριν από τον τερματισμό της ύφεσης και την αναστροφή της πορείας της;

Η οικονομία πριν από τον τερματισμό της ύφεσης και την αναστροφή της πορείας της;

Μέγεθος γραμμάτων: Decrease font Enlarge font
Η οικονομία πριν από τον τερματισμό της ύφεσης και την αναστροφή της πορείας της;

Τις ημέρες αυτές, η Ελλάδα συμπληρώνει 8 ολόκληρα χρόνια που η οικονομία της βρίσκεται σε ύφεση. Στην παγκόσμια ιστορία, ποτέ στο παρελθόν (από τα μέσα του 19ου αιώνα οπότε υπάρχουν και διαθέσιμα στοιχεία) δεν έχει υπάρξει περίπτωση κάποιας οικονομίας που να βίωσε 8 συνεχόμενα χρόνια ύφεσης. Ήδη, εισερχόμαστε στον 9ο χρόνο.

Το ενδιαφέρον όμως είναι το ότι, μία οικονομία που βιώνει 8 χρόνια ύφεσης, φυσιολογικά αναπτύσσει από μόνη της “αντισώματα” τα οποία τελικά την οδηγούν σε μία φάση ανάπτυξης. Αυτό προκαλείται μέσα από τη διαδικασία “αυτοσυντήρησης” της κοινωνίας. Οι άνθρωποι πρέπει να ζήσουν και συνεπώς υπάρχει η παραγωγή της συντήρησής τους. Παράλληλα, οι άνθρωποι είναι δημιουργικά όντα και αργά ή γρήγορα βρίσκουν τις διεξόδους ανάπτυξης. Τέτοιες περιπτώσεις έχουμε δει πολλές όλα αυτά τα χρόνια.

Αυτός είναι και ο λόγος που το ΑΕΠ έδειξε να συγκρατείται κατά το α' εξάμηνο του 2015 (ενώ και η ανεργία βελτιώθηκε οριακά έως και τον Ιούνιο), κάτι που εξέπληξε τους οικονομολόγους.

Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι, η οικονομία θα είχε βγει από την ύφεση αν δεν είχε παρεμβληθεί η πολιτική του Σύριζα κατά το 2015 (με αυτό δε θέλω να εκθειάσω την πολιτική του Σαμαρά, καταστροφική ήταν και αυτή, αλλά είχε ήδη εκδηλωθεί αυτή η διαδικασία αυτοσυντήρησης της κοινωνίας – τα όσα ακολούθησαν τους επόμενους μήνες, ανέστειλαν τη διαδικασία αυτή). Εκτιμώ ότι, αν δε συμβεί κάτι ιδιαίτερα αρνητικό (το ρίσκο πλέον προέρχεται από την πορεία της διεθνούς οικονομίας), η οικονομία θα εξέλθει από την ύφεση (θα εμφανίσει ανοδικό ΑΕΠ) ίσως και κατά τους επόμενους μήνες. Εκτιμώ ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί κατά το α' τρίμηνο του 2016.

Δε μιλάμε για κάτι το σημαντικό. Μιλάμε για τερματισμό της πτώσης. Και σταθεροποίηση της κατάστασης που διολισθαίνει εδώ και 8 χρόνια.

Η πραγματική και ταχύρυθμη ανάπτυξη που κυρίως μας ενδιαφέρει, μπορεί να έλθει μόνον με ξεκάθαρες επενδύσεις. Άρα, αυτό σημαίνει καλή λειτουργία όλου του χρηματοοικονομικού συστήματος της χώρας, βελτίωση της ψυχολογίας στο εσωτερικό και των εντυπώσεων στο εξωτερικό. Θα συμβεί και αυτό στα επόμενα χρόνια, παρά το γεγονός ότι τα επόμενα χρόνια στη διεθνή οικονομία δε θα χαρακτηριστούν από υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Όμως, καθώς οι (υλικές και έμψυχες) δομές της χώρας έχουν διαλυθεί, αλλά και καθώς το τεράστιο χρέος θα βαραίνει τη χώρα και θα απομυζά τεράστιους πόρους, η διαδικασία της ανάπτυξης θα είναι αργή. Βέβαια, θα είναι πιο υγιής από αυτή των προηγούμενων δεκαετιών. Αλλά δε θα μπορέσει να ξαναφέρει τα πράγματα εκεί που τα αφήσαμε.

 

Τις σκέψεις μου αυτές επιβεβαιώνει η κίνηση στο Χρηματιστήριο. Είναι σπάνιες οι φορές που κάποιος μπορεί να δει τόσο μεγάλη αντοχή στις τιμές. Το καθημερινός τζίρος είναι ελάχιστος (σ' αυτό συμβάλλουν και τα capital controls, αλλά δεν αλλάζει τόσο η κατάσταση) κάτι που σημαίνει ότι η προσφορά έχει εξαντληθεί. Το Χρηματιστήριο μας λέει ότι η οικονομία ξύνει τον πάτο του βαρελιού της. Σύντομα θα βρεθεί σε σημείο αναστροφής, κάτι που -αν δε συμβεί κάτι ξαφνικό και ιδιαίτερα αρνητικό- θα προεξοφλήσει και την αναστροφή της πορείας της οικονομίας.

 

Οψόμεθα...

 

Γιάννης Σιάτρας

 

Διαβάστε δύο ενδιαφέρουσες μελέτες για τους μηχανισμούς της ύφεσης και την ανάπτυξης

Business Cycles and Recessions in the OECD Area
Recession and recovery in the OECD

Και ένα ενδιαφέρον άρθρο για τις μεγαλύτερες υφέσεις

Is Greece's the longest recession in history?

Προσθέστε το: Post on Facebook Facebook Twitter Twitter